Project uitgelicht:
het Rotterdam Ahoy Convention Centre
(RACC)

Het Rotterdam Ahoy Convention Centre (RACC) is recentelijk uitgebreid en gerenoveerd als onderdeel van een meerjarige gebiedsontwikkeling, met als doel een hypermoderne, multifunctionele locatie te creëren die diverse evenementen tegelijkertijd kan huisvesten. Een indrukwekkend voorbeeld van hoe moderne architectuur en bouwkunde kunnen samensmelten om een veelzijdige en veilige omgeving te creëren. Een complexe onderneming die vroeg om nauwe samenwerking tussen de architect, de adviseur en de fabrikant (Alprokon). David Hess, architect bij Kraaijvanger Architects en Johan van der Kooij, adviseur bij JVDK Consultancy, waren vanaf de vroege ontwerpstadia nauw betrokken bij het project RACC. Ze spraken met Alprokon over het belang van een geïntegreerde benadering van (brand)veiligheid en het belang van samenwerken. Lees meer over het project op onze website.

Verplaatsen in elkaars perspectief
Brandveiligheid is een van de vele condities waar een architect rekening mee moet houden bij het ontwerpen van een gebouw. Vaak schakelt hij of zij daar deskundige hulp voor in, bijvoorbeeld van adviseurs, fabrikanten en leveranciers. Samenwerking was ook bij project RACC essentieel om het succesvol te maken. ‘‘Veiligheid is een noodzaak, een absolute randvoorwaarde voor gebouwen en wettelijk vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving* (Bbl). Brandveiligheid is onderdeel van die veiligheid. Als architect heb je altijd het doel om het zo te integreren dat het niet bepalend is voor de ruimtelijke kwaliteit,’’ vertelt Hess. Van der Kooij voegt toe: ‘‘Ik krijg een bouwkundige tekening waar, onder andere, de brandscheidingen op staan. Mijn uitdaging ligt dan bij het vinden van praktische oplossingen die gebruiksvriendelijk zijn en toch voldoen aan de brandwerendheideisen.’’

Eén van de voordelen van een goede samenwerking is volgens Hess het kunnen verplaatsen in het perspectief van een ander. ‘‘Bij de zoektocht naar een specifieke oplossing voor een brandscheiding, is het van essentieel belang dat de productkant (fabrikant) meedenkt vanuit het perspectief van de architect of de eindgebruiker. Als brandveiligheid goed geïntegreerd is in de architectuur, is dat een enorm pluspunt. Vroeg in het ontwerptraject samen met de bouwfysisch adviseur bepalen waar de brandscheidingen komen te liggen, is belangrijk. Op dat moment is het slechts een lijntje op papier, maar zo’n lijntje kan grote gevolgen hebben voor de ruimtelijkheid van een project. Hoe eerder je samen de knopen eruit haalt en erop inzoomt, hoe groter de kans op een perfect eindresultaat.’’

Eisen en gecertificeerde oplossingen
Voor dit project leverde Alprokon, als specialist in veiligheidsoplossingen, diverse hoogwaardige, gecertificeerde brandwerende en rookwerende systemen, soms met geluidwering, die naadloos in het ontwerp zijn geïntegreerd. ‘‘Iedereen praat over brandveiligheid, maar het is met name de rook die gevaarlijk is,’’ legt Van der Kooij uit. ‘‘Rookontwikkeling leidt tot paniek en het inademen is funest. Een brandwerende scheiding moet daarom niet alleen 30 of 60 minuten brandwerend zijn, maar ook rookwerend conform de nieuwe norm (NEN 6075)*.’’

Architect Hess vult aan: ‘‘Het RACC  is een hypermodern gebouw dat superflexibel te gebruiken is. Foyers kan je omtoveren tot vergaderzalen en een poppodium verandert in een handomdraai in een auditorium. Deze vrijheid en openheid van een gebouw maken het extra complex. De multifunctionaliteit leidt tot een onbeperkt aantal gebruiksscenario’s waar veel mensen met elkaar gebruiken van maken. Om in zo’n gebouw brand- en rookveiligheid en vluchtroutes te integreren, is een ware uitdaging. Doordat we in een vroeg stadium uitvoerig overleg hebben gepleegd met alle betrokken partijen over de mogelijkheden, is dat absoluut gelukt. Optimale integratie en vrijwel onzichtbaar.’’

In het RACC zijn enorm veel varianten van Alprokon deurnaalden en producten toegepast, omdat de functionaliteit van deuren iedere keer verschilt, zoals brandwerend zijn of elektrisch worden gestuurd. In de combinatie met vlucht- en paniekoplossingen is bewust gekozen voor uitsluitend kwalitatief zeer goede producten die aan alle normen en eisen van de Nederlandse wet- en regelgeving voldoen. ‘‘Bij imposante gebouwen als Ahoy, waar enorme groepen mensen samenkomen, dien je in je ontwerp ruimte te reserveren voor voldoende vluchtwegen. Dat legt een behoorlijke druk op het geheel. Daar moet je als architect al in een vroeg stadium van het ontwerp rekening mee houden,’’ vertelt Hess. Door de oplossingen te integreren in de houten wanden, is de combinatie van de gevraagde prestatie-eisen en esthetische afwerking gerealiseerd.

Samenwerking minimaliseert risico’s en faalkosten
‘‘Voor een architect is het esthetische aspect van de brandveiligheid essentieel. Een adviseur kijkt tevens naar het bedieningsgemak en de certificering van de producten,’’ legt Van der Kooij uit. ‘‘Wanneer een architect een ontwerp maakt, is het belangrijk dat hij navraag doet of zijn wensen wel te realiseren zijn en of er attesten* of certificeringen voor zijn. Het moet aantoonbaar zijn dat iets voldoet aan de brandwerendheideisen*. Dan is het van groot belang dat je goed samenwerkt met een fabrikant zoals Alprokon, die dat allemaal goed op orde heeft.’’

Naast het leveren van de benodigde producten, fungeerde Alprokon ook als een adviespartner in het proces. ‘‘Het is belangrijk dat de fabrikant adviseert. Hij kan meedenken en de architect informeren over de mogelijkheden en onmogelijkheden van de producten. Ook kan hij wijzen op de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om ermee te kunnen werken.’’

Beide experts zijn het erover eens dat de nauwe samenwerking en zorgvuldige planning in de vroege stadia van het ontwerp de sleutel waren tot het succes van het project. ‘‘Falen in de voorbereiding, is de voorbereiding van het falen. Zorg er dus voor dat je alles tot in details voorbereidt, het juiste advies inwint en kijkt naar alle mogelijkheden. Je kunt niet alles voorkomen, maar door voorbereiding en samenwerking kan je risico’s minimaliseren en faalkosten drastisch beperken,’’ aldus Van der Kooij. Hess beaamt dit: ‘‘Door als architect gebruik te maken van de specifieke kennis van de adviseur en de fabrikant, vertaal je samen ideeën in (brand)veilige oplossingen om zo de beste resultaten te behalen.’’

Begrippenlijst:

• Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl): Hierin staan regels over veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid van bouwwerken. Daarnaast heeft het Bbl regels over de staat en het gebruik van een bouwwerk en over het uitvoeren van bouw- en sloopwerkzaamheden. Meer informatie vind je op de website van Informatiepunt Leefomgeving.
• NEN 6075: Bepaling van de weerstand tegen rookdoorgang tussen ruimten. Lees meer over deze norm.
• Attest: een kwaliteitsverklaring die de prestaties van een product in een bouwwerk of deel daarvan beschrijft.